Pin là gì ?? Pin là một thiết bị lưu trữ năng lượng dưới dạng hoá năng. Khi ta dùng, năng lượng này sẽ dần chuyển đổi thành điện năng. Pin là nguồn cung cấp năng lượng hoạt động cho hầu như tất cả các thiết bị cầm tay hiện nay vì nó có những ưu điểm như, nhỏ, nhẹ, cung cấp điện áp ổn định. ĐIỆN ÁP CỦA PIN: Điện áp đo bằng vôn (Volt)-(V) . Khi ta cho hai vật liệu dẫn điện khác nhau như đồng, kẽm, ...vào trong một dung dịch điện phân như muối, kiềm, Axit... Ta sẽ được một cặp điện cực với điện áp hai cực phụ thuộc vào các vật liệu tạo ra. Với các Pin như Pin con Thỏ, con Ó là loại than chì-kẽm cũng như các loại pin không sạc được thì điện, thường là 1.5V mỗi viên. Loại pin nickel (Ni-Cd), metal hydrid (Ni-MH) và điện áp là 1.2V mỗi viên. Với các Pin như Li-ion, điện áp cho mỗi viên là 3,7V. Người ta có thể mắc nối tiếp, song song hoặc phối hợp cả hai để tạo ra những khối Pin có điện áp và dung lượng cao hơn. Điện áp của pin phải phù hợp với chỉ định của thiết bị. Dùng pin không đúng điện áp có thể làm hỏng thiết bị của bạn. Bên trong một viên Pin Laptop 1 - Mạch điện: Đây là phần rất quan trọng chứa các thông tin giúp cho máy tính có thể nhận dạng chính xác loại Pin phù hợp. Ở đây cũng là nơi chứa các mạch bảo vệ, mạch sạc các rơle và đầu giắc tiếp xúc với máy tính. 2 - Các Cell: Tùy từng loại mà ta có 4 - 6 hoặc 8 cell. Các viên Pin dung lượng lớn có thể có 12 cell hoặc hơn nữa. Các cell phổ biến hiện nay là cell tròn, có dung lượng 2200mAh; 2400mAh; 2600mAh. Cell vuông có dung lượng nhỏ hơn và thường dùng trong các máy mỏng, nhẹ như IBM X30; Dell C400 ....
Những chú ý để kéo dài tuổi thọ pin ! Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp khi sử dụng Pin. 1 - Pin máy tính xách tay có bao nhiêu loại ? Thường có 2 loại là Ni-Metal và Li-ion. Vì ít toả nhiệt, khả năng sạc lại hiệu quả hơn và ít bị "chai" nên Pin của các máy tính hiện nay đều dùng Li-ion. 2- Lần đầu tiên nên sạc trong bao lâu và Pin Li-ion có thể sạc lại bao nhiêu lần? Khi ta mua một thiết bị có dùng pin, bao giờ người bán cũng yêu cầu sạc đầy lần đầu tiên. Nhưng với Pin Li-ion không nên kéo dài quá 10h. Pin Li-ion chỉ cần 3-4h là đã đầy. Nếu ta tiếp tục sạc, lúc đó Pin sẽ nóng lên và có thể sẽ giảm tuổi thọ. Pin sẽ đạt dung lượng tối đa sau 5-7 lần sạc. Trong khoảng 50 lần sạc đầu tiên Pin có thể phục hồi đến trên 90%. Từ khoảng lần thứ 100 trở đi chỉ còn dưới 80%, và sẽ chỉ còn dưới 70% khi nạp lại từ 150-200 lần. Các nhà sản xuất đưa ra con số tối đa nạp lại được là 500 lần với Pin Li-ion mà Pin vẫn còn có thể chấp nhận dùng được. Nhưng lúc này dung lượng chỉ đạt chưa đến 30% so với khi còn mới. 3- Pin để không dùng thì không hỏng ? Không phải như vậy. Sau 1 năm, dù chưa nạp lại lần nào, Pin Li-ion cũng chỉ còn dung lượng tối đa là 80%, và xác suất hỏng tăng lên 10%. Con số này sẽ tệ đi nữa khi thời gian lưu kho tăng lên. Một kinh nghiệm có thể kéo dài thời gian lưu kho là giảm nhiệt độ. Ta có thể bọc kín Pin bằng Nilon và cho vào ngăn đá. Khi lấy ra cần để nguyên cho đến khi bằng nhiệt độ bên ngoài thì mới tháo vỏ bọc ra và sử dụng. Chúng tôi chưa kiểm chứng nên không khuyên các bạn sử dụng phương pháp này. 4- Luôn cắm máy tính vào điện sẽ không hao Pin ? Đúng là sẽ không hao Pin. Nhưng như thế thì mua máy tính để bàn tốt hơn và rẻ hơn nhiều. Chưa kể làm như vậy Pin trong máy sẽ rất nhanh bị "chai" Tức là nạp 10 phút là đầy và dùng 5 phút đã hết.... . Nhà sản xuất khuyến cáo nên dùng Pin máy tính xách tay như dùng Pin của điện thoại di động. Tức là Nạp đầy - Dùng cạn. Trong trường hợp luôn để máy trên bàn, không di chuyển, ta có thể luôn cắm sạc nhưng rút pin ra khỏi máy. Máy tính hoạt động tốt với bộ sạc và không cần Pin. Nhưng nếu lúc này mất điện, dữ liệu đang làm sẽ mất giống như ta dùng máy tính để bàn mà không có UPS. Còn một cách dùng tương đối hiệu quả mà ko mất công chăm sóc cho Pin khi bạn để máy cố định, đó là : - Cắm pin và sạc cho máy khi sử dụng, - Rút sạc hoặc ngắt nguồn điện của sạc khi ta tắt máy. - Tháo Pin ra khỏi máy khi không dùng vài tuần hoặc vài tháng. 5- Tôi mới dùng PDA và thường cắm máy sạc qua đêm vì lo ngày mai hết Pin. Như vậy có vấn đề gì với máy và Pin không ? Bình thường sau 3-4h sạc Pin sẽ đầy, lúc đó năng lượng của bộ sạc sẽ không dùng để chuyển đổi điện năng thành hóa năng mà lại chuyển đổi thành nhiệt. Như vậy sẽ làm cho Pin và máy bị nóng lên, các bản cực trong pin sẽ bị cong vênh, phồng lên. Đã có những trường hợp dùng PDA như vậy, chỉ sau 2-3 tháng, Pin theo máy chỉ còn dùng được vài giờ mặc dù đã sạc đầy 100%. Vậy nên, chỉ cắm sạc cho đến khi máy báo đầy 100% rồi rút ra. Có một số máy tính và PDA có cơ chế ngắt nguồn khi đầy, nhưng trong thực tế, Pin thường nhanh hỏng trong những trường hợp này. 6- Tôi dùng máy tính Dell 700m. Pin của tôi có điện áp là 14.8V. Nhưng khi tôi xem bộ sạc lại là 20V. Vậy có đúng là bộ sạc theo máy không ? và như vậy máy tính của tôi chạy với điện áp bao nhiêu ? Bạn có thể hình dung đơn giản là: Nếu muốn rót nước vào trong chén thì ấm phải cao hơn chén. Muốn sạc điện cho Pin thì điện áp sạc phải lớn hơn điện áp của Pin. Còn máy tính của bạn sẽ chạy tốt với điện áp 11-12V. Lúc này sẽ có một mạch ổn áp có tác dụng giảm điện áp từ bộ sạc hoặc Pin xuống theo đúng yêu cầu khi thiết kế máy tính. 7- Tôi thường phải sạc Pin khi Pin chưa hết hẳn, hoặc có khi còn 50%. Vậy có làm giảm tuổi thọ của Pin không ? Với Pin Li-ion thì hiệu ứng "nhớ" không lệ thuộc hoàn toàn việc ta sạc lại khi nào. Vì vậy bạn có thể yên tâm sạc bất cứ lúc nào bạn thấy cần thiết. Nhưng thỉnh thoảng một tháng đôi lần, bạn nên dùng pin cho đến khi máy báo cần sạc thì ta mới cắm bộ sạc cho máy. Như vậy bạn sẽ dùng được Pin lâu dài. 8 - Tôi cần thay Pin cho máy IBM T40. Pin theo máy chỉ có 4000mAh. Pin thay thế lại là 4400mAh hoặc có loại 6600mAh. Vậy liệu có gây ra trục trặc gì với máy không ? Ta có thể hiểu chỉ số này là dung lượng của Pin. Giống như ôtô có bình xăng càng to thì sau mỗi lần đổ xăng, xe sẽ chạy được một quãng đường càng dài rùi mới phải tìm cây xăng. Với máy tính khi chạy pin, dung lượng Pin càng cao, máy tính sẽ chạy được càng lâu. Dung lượng cao chỉ làm cho thể tích và trọng lượng của Pin tăng lên chứ không ảnh hưởng gì đến máy tính. Bạn cũng nên cẩn thận khi mua pin mà có chỉ số dung lượng gấp rưỡi hoặc gấp đôi trong khi viên pin đó không khác gì viên pin trong máy của bạn. Nó giống như làm thế nào để đổ 6 lít xăng vào bình 3 lít vậy. Như vậy rõ ràng là dung lượng đó không chính xác. Theo thời gian, công nghệ pin chỉ tăng dung lượng được 10% trong 2-3 năm với cùng một thể tích. Tóm lại :
Các loại pin thông dụng hiện nay dành cho MTXT <= Pin Lithium-lon (Li-lon) Điện áp 3.7V Pin Li-ion hiện nay được sử dụng trong nhiều trong các thiết bị cao cấp như điện thoại di động, PDA, máy ảnh đắt tiền và máy tính xách tay...nó có thể lưu trữ nhiều năng lượng hơn pin Ni-Cd và Ni-MH trên cùng một dung tích, nhưng cũng đắt hơn nhiều do công nghệ chế tạo và chất liệu được sử dụng. Trong mỗi viên pin Li-ion thường có mạch điều khiển quá trình sạc và bảo vệ pin. Một khối Pin máy tính xách tay có thể có nhiều viên Pin (Cell) ghép lại để có được điện áp và dòng đủ lớn. Ví dụ Pin có điện áp 14.8V tức là có 4 viên Pin 3.7V nối tiếp nhau (4 cells). Pin Li-ion suy giảm chất lượng theo thời gian bất kể bạn dùng hay không dùng nó. Vì vậy khi mua pin, bạn cần được đảm bảo rằng pin mới được sản xuất. Bạn có thể sạc pin bất cứ lúc nào, đầy hay hết không quan trọng nhưng Pin sẽ giảm chất lượng sau mỗi lần sạc. đó là lý do tại sao các chương trình kiểm tra pin ( Batterymonitoring) trên máy tính xách tay đếm cả số lần sạc pin. Thường thì tuổi thọ của Pin khoảng 500 lần sạc, nhưng khi đó Pin chỉ còn 20-30% dung lượng so với ban đầu. <=Pin Lithium-Polymer (Li-Po) Điện áp 3.7V Là thế hệ pin mới và cũng đắt tiền nhất nên chỉ xuất hiện trong các thiết bị PDA và điện thoại di động cao cấp. Pin Li-Po có chất điện phân dạng rắn khác với điện phân lỏng như hầu hết các loại pin khác. Điều đó có nghĩa nó có trọng lượng nhẹ hơn nhiều so với các loại pin khác và nhà sản xuất có thể chế tạo pin Li-Po với bất kỳ hình dạng nào. Như Pin theo hình bên là Pin cho PDA SONY NR70V. Pin chỉ có chiều dày 2mm. Đựng trong túi Polimer và có dòng cung cấp tới 1200mAh. Pin Li-Po nhẹ và có khả năng lưu trữ năng lượng nhiều hơn bất kỳ loại pin nào kể trên vì vậy rất được ưa chuộng và sử dụng phổ biến trong các thiết bị cầm tay hiện nay . Các chú ý về cách sử dụng cũng như các đặc tính Pin này cũng như Pin Li-ion. Bên trong cell (Li-ion) Dưới đây là cấu trúc bên trong của một viên Pin (Cell) Li-ion. Đây là loại cell đang được dùng phổ biến nhất trong đa số các Pin của máy tính xách tay hiện nay. Cách nối các Cell trong các khối Pin Khi ta cần nguồn có điện áp lớn hơn Lúc đó ta sẽ cần mắc nối tiếp, song song hoặc phối hợp cả hai để tạo ra một nguồn điện có điện áp và dòng cung cấp lớn hơn. Khi mắc nối tiếp, ta sẽ được điện áp bằng điện áp mỗi viên nhân với tổng số cell. Khi ta mắc song song thì điện áp giữ nguyên nhưng dòng cung cấp sẽ bằng dòng của 1 cell nhân với tổng số cell. Người ta không thể lắp các cell các loại hoặc có điện áp và dòng khác nhau trên một bộ nguồn, vì khi đó sẽ tạo ra các dòng nội sinh gây tổn hao, thậm chí hỏng cell. Dung lượng và khả năng chịu tải của Pin Dung lượng của pin (thường gọi là dòng của pin) Có một ví dụ: Một viên pin tiểu loại con thỏ (Dùng cho điều khiển) có điện áp là 1.5V. Cũng pin con thỏ mà loại pin đại (dùng cho đèn pin) cũng 1.5V. Cái khác nhau giữa hai loại pin này là kích thước. Đó chính là sự khác nhau về dung lượng mà thường được gọi là dòng của Pin. Dòng của Pin được đo bằng đơn vị miliampe giờ (mAh). Thí dụ pin có dung lượng 1000mAh tức là nó có thể cung cấp một dòng điện 1000mA (1A) cho thiết bị sử dụng trong một giờ. Chỉ số này giúp bạn so sánh khả năng cung cấp của các loại pin theo thời gian. Pin có mAh càng lớn càng có khả năng cung cấp trong một khoảng thời gian càng lâu. Trong kỹ thuật, chỉ số này nói lên nội trở của Pin, Pin có số mAh càng lớn, nội trở càng nhỏ. Pin có nội trở càng nhỏ thì khả năng chịu tải càng cao, tức là pin có thể cung cấp một dòng điện càng lớn. Điều này sẽ rất có ích thiết bị của bạn có tải nặng (thí dụ máy ảnh của bạn có nhiều motor và đèn flash, máy tính có tốc độ cao và màn hình lớn). Source : Thế Giới Pin :: knowledge
