Giới thiệu Dạo gần đây thương hiệu AsRock không còn xa lạ đối với người dùng nữa. Ngoài giá cạnh tranh, các bo mạch chủ của hãng còn hấp dẫn ở hình thức đẹp, nhiều công nghệ hữu ích và sản phẩm trải dài trên mọi phân khúc. Không chỉ vậy, chế độ bảo hành của AsRock còn thoáng hơn các hãng khác nhiều. Trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày xuất xưởng, bạn thậm chí có thể bảo hành ngay cả trong trường hợp main bị cong gãy socket – điều chắc chắn sẽ bị từ chối bảo hành đối với các thương hiệu lớn khác như Gigabyte, Asus… Tuy chưa phải dòng main cao cấp nhất của AsRock nhưng nhắc đến AsRock, không ai lại không nghĩ đến Fatal1ty. Với hình thức tuyệt đẹp lấy tông đỏ + đen làm chủ đạo, cộng thêm khả năng OC tốt và trang bị rất nhiều công nghệ hay ho, Fatal1ty luôn là nỗi thèm muốn của dân chơi phần cứng. Sản phẩm trên tay tôi hôm nay là bo mạch chủ AsRock Z77 Fatal1ty Profession – thủ lĩnh binh đoàn Z77 của AsRock tính đến thời điểm hiện tại. Giống như Z68, các bo mạch chủ Z77 cũng hỗ trợ các bộ xử lý Intel Sandy Bridge và Ivy Bridge sắp ra mắt. Về cơ bản, các tính năng của Z77 và Z68 là như nhau, Z77 “chỉ” hơn được một số điểm như sử dụng giao tiếp PCI Express 3.0 cho VGA (hỗ trợ ngược 2.0 và 1.1), chipset tự quản lý được 2 cổng USB 3.0, hỗ trợ xung RAM tới 2800 MHz (cái này tùy bo mạch chủ, và phải đi cùng CPU Ivy Bridge)… Điểm mặt các bo mạch chủ AsRock Z77 Trước khi đi vào khám phá Z77 Fatal1ty Professional, chúng ta hãy cùng điểm qua các bo mạch chủ AsRock Z77 được phân phối tại Việt Nam. Các thông tin về giá dưới đây được lấy theo giá đại lý miền Bắc. AsRock Z77 Pro4 – 3.600.000 vnđ Z77 Pro4 hướng đến người dùng bình dân nhất, chỉ có 4 phase điện cho CPU và 2 phase điện cho iGPU (đồ họa tích hợp) nên khả năng OC rất hạn chế. Được trang bị 2 khe PCI Express x16, bo mạch chủ này hỗ trợ CrossFireX 2 card đồ họa. Tuy nhiên trong 2 khe này chỉ có 1 khe chạy full x16 3.0, khe còn lại chỉ hoạt động chế độ x4 2.0. Không chỉ vậy, đặc điểm của khe thứ 2 này là nếu cắm thêm thiết bị khác như sound card, wifi card… thì sẽ bị chia băng thông cho thiết bị đó, cho nên khe này mang ý nghĩa trang trí nhiều hơn là sử dụng. Một yếu tố khác là bo mạch chủ này hơi gầy, kích thước không phải full ATX nên nếu gắn vào case nào hơi to là mất thẩm mĩ ngay. AsRock Z77 Extreme4 – 4.500.000 vnđ Nối tiếp thành công của Z68 Extreme4, Z77 Extreme4 là dòng sản phẩm rất phù hợp với người dùng tầm trung: hình thức đẹp, OC ổn với 8 phase nguồn cho CPU và 4 phase cho iGPU. 2 khe PCI Express x16 3.0 chạy x8/x8 mode khi cắm 2 VGA, hỗ trợ cả CrossFireX và SLI. Ngoài 4 cổng SATA 2 và 2 cổng SATA 3 do chipset Z77 quản lý, Extreme4 còn được trang bị thêm 2 cổng SATA 3 nữa thông qua chip ASMedia ASM1061. Đặc biệt trên bo mạch chủ này còn có sự hiện diện của 2 nút Reset và Power, đèn LED 2 chữ số báo lỗi và nút Clear Cmos – công cụ không thể thiếu của OCer. Điểm trừ duy nhất của Z77 Extreme4 là kích thước vẫn chưa full ATX. AsRock Fatal1ty Performance – 5.000.000 vnđ Dành cho những ai yêu thích Fatal1ty nhưng tài chính hạn chế, Fatal1ty Performance bị cắt giảm “nhiều chút” so với Professional: chỉ có 8 phase nguồn cho CPU và 4 phase cho iGPU (chả khác gì Extreme4), có mỗi 2 cổng SATA 3 (Extreme 4 còn có 4 cổng). Khe PCI Express x16 cho card đồ họa thì không thể tồi hơn đối với tầm tiền này: chỉ 1 khe x16 3.0, khe còn lại thì x4 2.0 mode nên coi như không có khả năng gắn 2 VGA! Ngay cả sự hiện diện của tụ vàng Gold cap (biểu tượng chất lượng trên các sản phẩm cao cấp của AsRock) cũng không có nốt?! Có thể nói ngoài hình thức và giá tiền ra, Z77 Fatal1ty Performance thua Extreme4 đủ đường! AsRock Z77 Extreme6 – 5.700.000 vnđ Tiếp sau Fatal1ty Performance trên dàn đội hình Z77, Extreme6 lại… tiếp tục là một sự khó hiểu nữa. Đắt hơn Extreme4 cả khúc (những 1.200.000 vnđ) nhưng anh chàng này cũng chỉ có 8 phase CPU và 4 phase iGPU. Ngoài 2 khe PCI Express x16 3.0 (x16 mode khi chạy 1 VGA và x8/x8 mode khi chạy 2 VGA) còn có thêm 1 khe nữa nhưng chạy x4 2.0 mode nên coi như chỉ có tác dụng tăng giá thành. Thực sự tôi không chuyên về sản phẩm AsRock nhưng nhìn qua thì Z77 Extreme6 không đáng tiền một chút nào, nhiều khả năng sẽ bị lép vế trước các bo mạch chủ tương đương của Gigabyte, Asus, MSI. AsRock Z77 Fatal1ty Professional – 6.800.000 vnđ Nhân vật chính của ngày hôm nay, chỉ có thể nói là quá chuẩn! Trang bị tới 16 phase CPU và 8 phase iGPU nên khả năng OC rất khả quan, cái này tôi sẽ kiểm chứng trong review chi tiết. 6 cổng SATA 3 và SATA 2 dùng sao cho hết? Cổng kết nối I/O đằng sau cũng nhiều thôi rồi, tha hồ cắm thêm thiết bị ngoài. 2 khe PCI Express 3.0 (x16 mode khi chạy 1 VGA và x8/x8 mode khi chạy 2 VGA) và 1 khe PCI Express chạy x4 2.0 mode. Nút Reset, Power, Clear Cmos và đèn LED báo lỗi đương nhiên là có… Tuy nhiên, quyến rũ thì quyến rũ thật nhưng sản phẩm này vẫn mắc tật chung của dòng Fatal1ty: nhồi nhét quá nhiều không cần thiết dẫn đến tăng giá! Ai sẽ dùng đến 6 chiếc SSD mà trang bị tận 6 cổng SATA 3? Cổng IDE và Floppy Disk (đĩa mềm) trong thời đại này?! 8 phase iGPU để làm gì khi tầm này chẳng ai dùng đồ họa tích hợp! Nếu lược bỏ bớt những thứ này có lẽ giá của Z77 Fatal1ty Professional sẽ tốt hơn nhiều! Gặp gỡ AsRock Z77 Fatal1ty Professional Vỏ hộp của Z77 Fatal1ty Professional nhỏ một cách bất ngờ đối với một sản phẩm tầm cao cấp, kích thước chỉ bẳng đúng bo mạch chủ full ATX. Mặt trước hộp như thường lệ là nhan sắc của game thủ Fatal1ty – biểu tượng bách chiến bách thắng. Mặt sau hộp liệt kê hầm bà lằng các thứ công nghệ, trong đó có vẻ đáng chú ý nhất là Virtu Universal MVP: kết hợp giữa VGA rời và iGPU giúp tăng tốc xử lý đồ họa. Thực hư thế nào tôi sẽ đề cập đến trong bài review chi tiết. Phụ kiện đi kèm rất nhiều: Ngoài những thứ quen thuộc như chặn main, sách vở còn có 6 cáp SATA3, khay USB 3.0 gắn khe PCI đằng sau case, 2 cái chuyển Molex – SATA (??) và chỉ có cầu SLI x2 (ơ thế khe PCI Express x16 thứ ba để làm cảnh thật à?). Cuối cùng là 4 cái bút bi quà tặng của AsRock (xanh lá cây). Main vẫn dùng tông đen – đỏ quen mạnh mẽ quen thuộc của dòng Fatal1ty. Với tông này thì bất kì chi tiết nào trên bo mạch như khe RAM, khe PCI Express, các cổng SATA và khối tản nhiệt đều nổi bần bật. Kết hợp với đó là các tụ vàng Gold Cap lại càng tôn dáng. Dàn tản nhiệt mosfet và chipset phải nói rất đẹp mắt, vừa cầu kì mà lại không lòe loẹt. Luận về hình thức thì hơn dòng Extreme là chắc, dù nhìn Extreme đã sướng mắt lẳm rồi. 16 + 8 phase nguồn xếp đều tăm tắp. Giống các sản phẩm Z77 khác của AsRock, Fatal1ty Professional có 4 khe RAM chạy chế độ Dual Channel, hỗ trợ xung RAM tới 2800 MHz (Sandy Bridge hiện nay chỉ lên được tới 2200 MHz). Tôi đếm thấy có 4 phase nguồn cấp điện cho 4 khe RAM này, hơi nhiều. Có cả IDE nữa này… Gặp gỡ AsRock Z77 Fatal1ty Professional (tiếp) Dàn đội hình PCI Express gồm 2 khe PCI Express x1, 2 khe PCI và 3 khe PCI Express x16 cho VGA, được phân bố như trong hình dưới. Khe PCI Express x1 đầu tiên có vẻ khó sử dụng vì vướng tản nhiệt mosfet. Trong 3 khe cho VGA, 2 khe đầu hoạt động ở 3.0 x16 mode (khe 1, cắm 1 VGA), 3,0 x8 mode (khe 2, cắm 1 VGA) và 3.0 x8/x8 mode (2 khe, cắm 2 VGA). Khe còn lại hoạt động ở 2.0 x4 mode, sẽ bị chia băng thông với các thiết bị sử dụng khe PCI Express 2.0 khác. Theo tôi được biết thì hiện chưa có bo mạch chủ Z77 nào được trang bị chip cầu NF để hỗ trợ SLI x16/x16 cả. Z77 Fatal1ty Professional được trang bị tới 6 cổng SATA3 và 4 cổng SATA2. Do chipset Z77 chỉ quản lý được 2 cổng SATA3 nên 4 cổng còn lại thông qua chip chuyển ASMedia ASM1061, sẽ bị hạn chế tốc độ. Một điểm khác biệt của bo mạch chủ AsRock socket 1155 so với các hãng khác là hỗ trợ cả tản nhiệt CPU socket 775 cũ. Tuy nhiên có gắn được hay không thì còn tùy vì 4 lỗ cho clip 775 này bị lệch 1 chút. Tôi đã từng ngậm đắng nuốt cay với CM N620 và AsRock Z68 Pro3 vì HSF vướng tản mosfet. Đối với tản mosfet đồ sộ như Fatal1ty Professional thì chắc còn khó nữa! Số lượng cổng I/O rất đồ sộ, thỏa mãn mọi nhu cầu kết nối, có cả nút Clear Cmos rất hữu ích cho OCer: - 1 x PS/2 Keyboard/Mouse Port - 1 x HDMI Port - 1 x DisplayPort - 1 x Optical SPDIF Out Port - 5 x Ready-to-Use USB 2.0 Ports - 1 x Fatal1ty Mouse Port (USB 2.0) - 1 x eSATA3 Connector - 6 x Ready-to-Use USB 3.0 Ports - 2 x RJ-45 LAN Ports with LED (ACT/LINK LED and SPEED LED) - 1 x IEEE 1394 Port - 1 x Clear CMOS Switch with LED - HD Audio Jack: Rear Speaker / Central / Bass / Line in / Front Speaker / Microphone Trong số 6 cổng USB 3.0 ở I/O mặt sau, chỉ có 2 cổng do chipset Z77 quản lý, 4 cổng còn lại được quản lý bởi Etron EJ188H (phải cài driver mới sử dụng được). Ở tầm sản phẩm này, dĩ nhiên 2 nút Power và Reset được tích hợp sẵn ngay trên main, phục vụ OCer và người dùng benchtable. Đèn LED đỏ 2 chữ số có tác dụng báo lỗi khi hệ thống bị treo (mã lỗi có thể tra trong quyển manual đi kèm). Chip VT6330 điều khiển cổng IDE. Chip PLX PEX8608 chia băng thông cho các khe PCI Express dành cho thiết bị gắn thêm. Tháo tản mosfet và tản chipset ra xem nào: Lớp tản nhiệt ở mặt dưới. Dàn phase đều tăm tắp. Mỗi phase gồm 1 cuộn cảm, 1 mosfet và 1 tụ Gold cap. Trong số 24 phase nguồn có 16 phase cho CPU và 8 phase cho iGPU. Theo tôi 8 phase iGPU là quá nhiều, vì người dùng tầm này đều trang bị card đồ họa mạnh cả. Tản nhiệt lớn nhưng chipset thì lại bé tí. Các tính năng và công nghệ đáng chú ý trên Z77 Fatal1ty Professional 1/ Virtu Universal MVP Đây có lẽ là thứ gây tò mò nhất trong số các công nghệ mới trên Z77. Virtu Universal MVP được quảng cáo là sẽ kết hợp hiệu năng của VGA rời và iGPU để tăng tốc độ xử lý đồ họa. Thực hư thế nào tôi sẽ test trong review chi tiết. Nếu tính năng này hữu ích thì việc trang bị 8 phase nguồn cho iGPU là hoàn toàn có lý do. 2/ XFast RAM – XFast LAN – XFast USB Trong 3 tính năng này tôi đã trải nghiệm qua XFast RAM và XFast USB. Phải nói là hiệu quả tuyệt vời! XFast RAM tận dụng bộ nhớ RAM còn thừa làm page file thay cho ổ cứng, chạy ứng dụng nhanh hơn rất nhiều. XFast USB đúng như cái tên: tăng tốc độ cho USB. Còn XFast LAN thì tôi chưa có điều kiện sử dụng, cũng không thấy ai thảo luận về nó, nhưng đối với người dùng gia đình thì chắc tính năng này không quan trọng. Game bây giờ đều online hết cả, mà cũng chả có ai nhiều máy đến mức đánh on LAN ở nhà. 3/ Intel Smart Connect Technology Đây là tính năng cập nhật liên tục email, application, mạng xã hội ngay cả khi máy đang ở chế độ sleep. 4/ Intel Rapid Start Technology Khởi động máy từ chế độ sleep cực nhanh, vừa tiết kiệm điện năng vừa đảm bảo tính liên tục khi người dùng trở lại làm việc. 5/ AsRock OMG (Online Management Guard) Đây là tính năng kiểm soát nội dung và thời gian vào mạng, thích hợp cho phụ huynh quản lý con cái. Điểm mạnh của tính năng này là thiết lập trong BIOS nên các quý tử không thể unlock bằng phần mềm hay mánh khóe. 6/ Digi Power Thiết kế VRM mới (Voltage regulator module) -> Mục đích chính là tiết kiệm điện khi phân phối điện đúng đến nơi cần chứ không lan tỏa như cũ. Còn một ưu điểm nữa là tăng tính ổn định khi giảm được độ nhiễu (preference) của dòng điện. 7/ 16 + 8 Power Phase Với 16 phase nguồn cho CPU và 8 phase cho iGPU, khả năng OC của Z77 Fatal1ty Professional được kì vọng sẽ rất tốt. Cái này tôi sẽ kiểm chứng khi review chi tiết. 8/ 4 x DDR3 2800+ (OC) Chắc tôi không cần phải nói nhiều làm gì vì bản thân con số đã thể hiện tất cả. Các bộ xử lý Intel tận dụng tốc độ của xung RAM rất tốt. Thế hệ Ivy Bridge cho kéo cả bclk nữa! Kết luận Tất nhiên là hiện tại chúng ta chưa thể đưa ra bất cứ kết luận gì. Mọi thứ đều phải chờ review chính thức (đang được GenK thực hiện). Tuy nhiên thông qua các chi tiết sơ bộ trong bài viết này thì AsRock Z77 Fatal1ty Professional là tỏ ra rất nhiều tiềm năng. AsRock Z77 Fatal1ty Professional hiện có giá đại lý là 6.800.000 vnđ (miền Bắc). Xin cảm ơn nhà phân phối FPT đã hỗ trợ sản phẩm.