Khi phải trình bày hay phát biểu một vấn đề gì đó trước số đông khán giả, nhiều người tỏ ra sợ hãi, lúng túng và hoàn toàn trái với hình ảnh hoạt bát, nhanh nhẹn lúc bình thường. Các chuyên gia cho rằng những người này mắc phải chứng bệnh sợ hãi xã hội, có thể điều trị dứt điểm nếu như đúng cách. Nhiều người mắc chứng bệnh Một cô gái trẻ tâm sự trên một diễn đàn dành cho phụ nữ rằng cô luôn có một nỗi sợ hãi không thể chế ngự được mỗi khi phải nói trước đám đông. Nỗi sợ hãi ấy được biểu hiện ra ngoài như mặt đỏ, toát mồ hôi, tim đập rất nhanh và đặc biệt có lúc không còn nhớ được mình định làm gì, nói gì... Điều kỳ lạ là các triệu chứng đó chỉ xuất hiện trong các tình huống trước đám đông, còn bình thường cô được đánh giá là bạo dạn và rất hoạt ngôn. Theo TS.BS Bùi Quang Huy - trưởng khoa tâm thần chứng bệnh viện 103 (Hà Nội) - cô gái đó có thể đã mắc chứng bệnh ám ảnh sợ hãi xã hội. Cụ thể là sợ hãi một số tình huống xã hội nhất định như sợ hãi trình bày, sợ hãi phát biểu trước đám đông... Ở các người sợ hãi toàn bộ tình huống xã hội thì có phần khác hơn, họ sợ hãi tất cả các hoạt động công cộng, sợ hãi các cuộc phỏng vấn, sợ hãi cả việc đi xe buýt, vào nhà vệ sinh chung... Điểm nổi bật ở các người mắc chứng bệnh ám ảnh sợ hãi xã hội là họ thường chú ý quá mức về bản thân, đánh giá xấu về hình thức của mình nên rất sợ hãi người khác cười nhạo, tẩy chay, chế giễu. Cũng theo bác sĩ Huy, chứng bệnh ám ảnh sợ hãi xã hội rất phổ biến, chiếm tới 3-5% dân số. Tỉ lệ mắc chứng bệnh giữa nam và nữ ngang nhau nhưng nữ thường tìm đến các cơ sở y tế, chuyên khoa về tâm thần để điều trị nhiều hơn nam. chứng bệnh thường khởi phát trong khoảng thời gian 12-13 tuổi và có thể kéo dài trong vòng 25 năm nếu như không có phương pháp điều trị. Di truyền Bác sĩ Huy cũng cho biết gen di truyền đóng vai trò hàng đầu gây ra chứng bệnh ám ảnh sợ hãi xã hội. các người có bố, mẹ hoặc anh, chị, em có chứng bệnh ám ảnh sợ hãi xã hội thường có nguy cơ bị ám ảnh sợ hãi xã hội hoặc rối loạn nhân cách cao gấp 10 lần người bình thường. Nhiều người cho rằng các người bị chứng bệnh ám ảnh sợ hãi xã hội là do tính cách nhút nhát, rụt rè nhưng thật ra là họ bị thiếu chất serotonin ở não, thực tế này ghi nhận ở tất cả các chứng bệnh nhân. Bác sĩ Lý Trần Tình, giám đốc chứng bệnh viện Tâm thần Hà Nội, cho biết chứng bệnh ám ảnh sợ hãi xã hội không loại trừ một đối tượng nào. chứng bệnh viện Tâm thần Hà Nội ghi nhận có cả các trường hợp thuộc nhóm thường xuyên phải đối diện với đám đông như nhà giáo, nhà báo và người làm lãnh đạo... cũng mắc chứng bệnh này. Trước khi tìm đến chứng bệnh viện để thăm khám, họ đã sử dụng nhiều cách để chế ngự nỗi sợ hãi nhưng không thành công, có các người trong số đó thường xuyên sử dụng rượu như một cách để lấy lại sự bình tĩnh. Điều trị theo lộ trình lâu dài Bác sĩ Huy cho rằng chất serotonin có ở rất nhiều loại thức ăn nhưng cơ thể không hấp thu chất này qua đường tiêu hóa. Do vậy, các chứng bệnh nhân mắc ám ảnh sợ hãi xã hội thường được chỉ định dùng các loại thuốc trầm cảm để bổ sung chất này. Một số thuốc như là sertralin, paroxetin, venis... được ưa chuộng và sẽ chỉ có kết quả sau một thời gian điều trị từ 4-12 tuần. Muốn hoàn toàn dứt điểm chứng bệnh ám ảnh sợ hãi xã hội thì phải điều trị liều củng cố khoảng 36-60 tháng. Ngoài ra, có thể sử dụng loại thuốc Bentodiazpin có tác dụng tức thời, sử dụng trước khi gặp các tình huống gây rất sợ hãi khoảng 30 phút. Bác sĩ Huy đưa ra khuyến cáo dù chưa tìm thấy tác dụng phụ gây ảnh hưởng đến các cơ quan khác trong cơ thể như tim, gan, thận, chức năng tình dục và sinh sản... nhưng chứng bệnh nhân không nên sử dụng các thuốc chữa chứng bệnh ám ảnh sợ hãi xã hội một cách tùy tiện, phải có chỉ định của bác sĩ để tránh các hậu quả xấu lên cơ thể. Theo bác sĩ Huy, điều trị bằng thuốc không phải là phương pháp tốt nhất để chấm dứt chứng bệnh ám ảnh sợ hãi xã hội. Liệu pháp tốt nhất là kết hợp việc tập luyện và dùng thuốc. các bài tập đó có thể là tập nói một mình trước gương, tập nói trước số ít sau đó tăng dần lượng khán giả; lập kế hoạch chi tiết các việc cần làm và cần nói trước khi đối diện với đông người; đặc biệt phải tự nhủ với bản thân không nên sợ hãi, không nên hồi hộp... Bác sĩ Huy nhấn mạnh: “Phải đối mặt với các tình huống sợ hãi, chỉ có đối mặt mới có cơ hội vượt qua được nỗi sợ hãi đó”. Bác sĩ Lý Trần Tình cũng cho rằng điều trị chứng bệnh ám ảnh sợ hãi xã hội phải tuân theo một lộ trình tương đối dài, trong tình huống khẩn cấp thì có thể chế ngự nỗi sợ hãi bằng biện pháp như hít thật sâu và thở ra thật chậm rãi. Nếu như áp dụng các biện pháp tập luyện như tập nói trước gương, tập sử dụng phương tiện công cộng... mà không thành công, chứng bệnh nhân nên tìm đến các chuyên khoa tâm thần để được thăm khám và điều trị. Bác sĩ Lý Trần Tình còn đưa ra những lời khuyên không nên sử dụng rượu, chất ma túy, thuốc bình thần... để lấy lại sự tự tin. Theo Tạp chí sức khoẻ Nguồn: Tạp chí sức khoẻ-Nỗi sợ đám đông
